Hoe is het allemaal zover gekomen?

Als kind ga je door een aantal zeer herkenbare levensfases. Nadat het ruim een jaar draaide om eten en slapen schijn je te kunnen praten en van dat spreekrecht wil je dan ook gebruik maken! Zo is er de leeftijd 2, daar hoort bij: ik ben 2 en ik zeg nee. De eerste bewuste tekenen van recalcitrantie. Blijkbaar hebben we dan al in de gaten dat we ons alles niet meer hoeven laten welgevallen en dus zeggen we om de haverklap nee. Bij sommigen gaat deze fase gewoon weer voorbij, bij anderen ebt hij nog wat langer na.

Ietsje later in ons leven, laten we zeggen vanaf een jaar of 7 komen we in de “waarom dan-fase”. We willen alles beredeneert zien. Niets is zomaar meer wat er gezegd wordt. Volwassenen verkopen ons geen knollen meer voor citroenen, we willen het naadje van de kous weten. We zijn duidelijk op zoek naar kennis en ontwikkelen ons. Ook die fase gaat voor de meesten van ons weer voorbij als de vroege puberteit aanbreekt en de hormonen de overhand nemen. Bij mij is deze fase nooit over gegaan. Ik zit er nog in.

En zo ben ik dan ook in de marketing belandt. Andere vakgebieden lieten me te vaak met die vraag zitten, onbeantwoord. De wetenschap bijvoorbeeld kent aannames en stellingen. Die zijn blijkbaar wat ze zijn. Je hoeft ook niet verder te vragen; het is gewoon zo, dat hebben we zo afgesproken. Pi is 3,14, dat is gewoon zo. En dus ben je mij kwijt, ik snap het dan niet, hoe goed ik mijn best ook doe. Dan hebben we talen, ook daar ben je vrij snel uitgerangeerd met de waarom-dan vraag. Een taal moet je gewoon tot je nemen, leren zonder al te veel vragen te stellen. Uitzonderingen vormen vaak de regel en laten de waarom vraag links liggen. In de kunst en literatuur wordt het dan zo ongrijpbaar dat de waarom vraag geen bestaansrecht meer heeft. Creatieve processen moeten de ruimte hebben, die moet je niet inperken met teveel vragen over het waarom. En dus laten ze mij verward achter.

Maar dan de marketing! Het biedt ons op hoofdlijnen een aantal handvatten. Menselijk gedrag is deels redelijk voorspelbaar, maar het biedt altijd weer de ruimte voor de waarom vraag. En mijns inziens moet een goede fondsenwerver zich die vraag ook altijd weer stellen. Waarom doen mensen wat ze doen. Donateuronderzoek, kanaalonderzoek, middelenonderzoek, non-responsonderzoek, responsanalyses.

Al deze onderzoeken bieden ons antwoord op de waarom vragen die we hebben. De antwoorden maken het ons mogelijk om menselijk gedrag en doneer gedrag steeds beter te begrijpen en dus te kunnen sturen. Een continu proces omdat niets zo veranderlijk is als de mens! En dus blijf ik altijd uitgedaagd om ook de nieuwe waarom vragen weer beantwoord te krijgen en zo weer een stukje van de puzzel passend te krijgen. Wat een heerlijk vak, je raakt nooit uitgeleerd!

Maar al die jaren dat ik er mee bezig ben heb ik nog steeds 1 waarom vraag niet goed beantwoord gekregen. Mijn ultieme waarom vraag:

Waarom is wat mensen zeggen niet wat mensen doen?

Ergens tussen sociaal wenselijk gedrag, intentie en handelen zit een groot gat. Ik heb dit gat nog steeds niet gedicht voor mijzelf en zal dus blijven zoeken naar het antwoord op deze vraag. En ik weet zeker dat jullie je deze vraag ook vaak genoeg stellen als voorspellingen weer eens niet met resultaten overeenkomen terwijl je het zo goed had uitgedacht en onderzocht van tevoren.