€ Gift – % FW ≠ € Beneficiant

Stel, het is midden jaren 80, je zit op een verjaardag en je laat terloops vallen dat je werkt voor een goed doel of in de internationale ontwikkelingshulp. De rest van het feestje zou waarschijnlijk tegen je op kijken, je bewonderen; jij zet je in voor een betere wereld!

Fast forward naar 2012: zelfde verjaardag, zelfde kringetje, zelfde baan … hele andere reactie. ”Ik geef nooit (meer) aan goede doelen, die zijn toch allemaal corrupt.”, “Kunnen die lui zichzelf niet redden daar in Afrika?”, “Het is toch een bodemloze put”, “Die directeuren verdienen toch allemaal te veel”, “We hebben het zelf veel te hard nodig in Nederland” … En tot slot, “Hoeveel geld komt er nou echt terecht bij die mensen daar? “

En naar mijn mening ligt er een groot gevaar in die laatste vraag.

In Nederland hebben we natuurlijk het CBF, met een lange traditie van controle van fondsenwerving en goede doelen. Een belangrijk criterium daarbij is “dat de kosten voor fondsenwerving van het goede doel, uitgedrukt als een percentage van de inkomsten uit eigen fondsenwerving in enig jaar, niet meer mogen bedragen dan 25% van de inkomsten uit eigen fondsenwerving.” Een prima criterium, waar inmiddels heel Nederland aan gewend is en waar de goede doelen altijd rekening mee houden. Maar waarbij ook een gevaar om de hoek is komen kijken.

Want ik denk, weet eigenlijk wel zeker, dat de gemiddelde Nederlander of misschien wel bijna heel Nederland denkt dat dit betekent, dat wanneer een goed doel een mooi percentage van 12% rapporteert, dit gelijk inhoudt dat er dus 88% bij de beneficiant terechtkomt; 88 cent uit elke euro gaat dus naar het veld.

Dus niet.

Wat wij met z´n allen in deze sector niet hardop roepen, is dat er ook kosten zijn als voorlichting, communicatie, huisvesting, ICT, transport, receptie, catering, kantoren in de velden, de salarissen in het veld en ga zo maar door. Als we al die kosten optellen, blijkt dat de werkelijke uitgaven voor de projecten veel minder bedragen en dat de beneficiant veel en veel minder dan die 88 cent krijgt. We weten het allemaal, maar vertellen het niet zo aan de donoren. Ja, ik weet het, veel van deze kosten zijn in de jaarverslagen te vinden, maar welke donateur leest die nou?

En stel je nu eens voor dat de Volkskrant bij het volgende stuk over de goede doelen de daadwerkelijke bestedingen aan de doelstellingen gaat analyseren. Zo vergezocht zal dat niet zijn, want een paar maanden geleden kreeg Pink Ribbon nog de volle laag ten aanzien van hun bestedingen. Dan denk ik dat er een heleboel herrie zal ontstaan. Want het is niet zo onlogisch om te bedenken dat er goede doelen zijn waar er (met ongetwijfeld moverende redenen) maar 30 cent bij die beneficiant terecht komt.
.
Wat is dan mijn punt, zal je vragen? Ik zeg “laten we meer open zijn”. Ik houd niet van het feit dat er dingen zijn, waarvan wij als goede doelen hopen dat die niet in het publieke debat terechtkomen. Ik geloof ook dat, mits goed uitgelegd, de meeste mensen het zullen begrijpen. In ieder geval de mensen die er voor ons toedoen, onze donateurs. Maar als we niet open zijn en iemand anders (de Volkskrant?) begint over de bestedingen van het goede doel, dan heb ik echt het gevoel dat we een groot probleem hebben. Het is beter om nu open te zijn, dan later spijt te hebben.

Laat me eindigen met een anekdote. Ik was enige tijd geleden op een bijeenkomst van professionele fondsenwervers, waar iemand van een groot privé-initiatief vertelde over het feit dat er heel veel geld door hen wordt opgehaald voor het goede doel. Maar er werd ook tussen neus en lippen door vermeld dat al het geld dat binnenkomt, wordt overgemaakt naar het goede doel. Geen kosten, dat had men bedongen. Terwijl er vlak daarvoor gezegd was dat de mensen van dat goede doel zeer betrokken zijn bij hun campagne. Mijn vraag was toen, en is nog steeds, waarom? Het antwoord was dat er bedongen was, dat 100% van het geworven geld naar de doelstelling zou gaan.

En ik geloof dat zoiets verkeerd is, want als ook deze betrokken mensen niet begrijpen dat een organisatie dient te beschikken over huisvesting, personeel en wat al niet meer, hoe kunnen we dit dan uitleggen aan onze donateurs? Diezelfde donateurs die volgens deze specifieke club dan maar voor de door hen gemaakte kosten moeten opdraaien. Als elke donor het hetzelfde zou denken, dan is er geen goed doel meer. Jammer ook dat het bewuste goede doel dit geaccepteerd heeft.

Overigens, toen ik op kantoor kwam, vol van mijn verontwaardiging, bleek de organisatie waar ik toen voor werkte dit ook gewoon te doen. Tja …